Covid-19 salgınının ardından kaldığı yerden devam edecek olan futbolda artık hiçbir şey eskisi gibi olmayabilir. O kadar da büyük paraların dönmediği, gençlerin bir adım daha öne çıktığı tasarruf dönemi, yeni futbol düzeninin olmazsa olmazlarından olacak.
Futbol Akademi Scouting olarak izole günleri fırsata çevirmek ve ülke futboluna katkı verebilmek için boş durmadık. Hali hazırda kullandığımız veri scouting araçlarımızı geliştirirken, yanlarına yepyeni olanlarını da ekledik.
Yaklaşık 31 bin kişiden oluşan en güncel veri setimiz keşfedilmeyi bekleyen bir sürü oyuncuyu barındırıyor. Bugün, bu blogla birlikte Marco Polo’nun Kristof Kolomb’un çıktığı gibi bir maceraya atılıyoruz. Oluşturduğumuz senaryolar doğrultusunda verilerin eğlenceli dünyasında bir gezinti yapıp bulduğumuz hazineleri ekibimiz scoutların Sarp Tekin Turhan’a gösterip, ondan görüşlerini alacağız.
Vedat Muriqi İçin 3 Alternatif
Ali Koç’un başkan seçilmesinin ardından takıma transfer olan oyunculardan belki de en verimlisi Kosovalı golcü oldu. İsmi çoktan yurt dışı takımları ile anılmaya başladı bile. Ülkemiz futbol dünyasının içinde bulunduğu dar ekonomik koşullar nedeniyle, eldeki oyuncuyu iyi bir teklife satmak kaçınılmaz bir duruma dönüştü. Artık “Satmam, takımda kalır.” demek bir hayli zor. Hal böyle iken, kadro planlaması açısından proaktif bir tutum benimsemek dışında aksi bir yol gözükmüyor.
Muriqi’in satılması durumda kimler radara alınmalı? Kimler onun yokluğunu aratmaz? Kimler onun kadar verimli olur?
FAS veri scouting araçları ile bu soruların cevabını bulmaya çalışacağız. Önce gelin Muriqi’ye bir göz atalım.
Bu sezon penaltılar hariç 11 gol atan oyuncunun, sadece forvetler ile beraber değerlendirildiği istatistiklerine göz attığımızda xG ve ceza sahasında topla buluşma rakamları öne çıkıyor.
Pas anlamında da bir golcü oyuncuya göre iyi bir seviyede. Özellikle kilit pas, xA, ara pası ve derine pas değerleri, kendi mevkisindekilerle kıyaslandığında %75’lik dilimin üstünde kalıyor.
Defansif açıdan ise girdiği hava topu mücadeleleri ve bu mücadeleleri kazanma oranı bizleri karşılıyor.
Kosovalı oyuncunun hangi tipte olduğunu gösteren grafiğimize baktığımızda içinde Anthony Martial ve Tammy Abraham’ın da bulunduğu turuncu rengi ile temsil edilen kümede %56 ile bulunduğunu görüyoruz. Peki bu neyi ifade ediyor?
Bu kümedeki oyuncuların xG, İsabetli Şut, Ceza Sahasından Topla Buluşma gibi istatistikleri ortalama bir forvet oyuncusunun üzerinde. Ayrıca xA ve Hava Topu Mücadelesi Kazanma gibi değerlerde orta üstü bir seviyede. Muriqi’nin özellikleriyle çok büyük oranda aynı.
Ancak az önce belirttiğimiz gibi Muriqi %56 oranında bu kümedeyken, başka tipteki kümelerden de (küçük de olsa) pay sahibi. Örneğin, %24,40 ile Lukaku tipi golcü, %14 ile Haller tipi golcü. Bütün bu kümelerin önde olduğu bir takım özellikler, kuvvetle muhtemel ki Vedat’ta da var.
Vedat’ı Vedat yapan da işte tam olarak bu bileşim.
Burada açıkça belirtmek isterim ki, “Küme” aracımızdaki ideal küme/tip sayısını, her mevki için ayrı ayrı algoritma belirledi. Her bir tipe “Sahte 9”, “Mücadeleci Orta Saha” gibi isimler vermektense, belirli kriterler altında, o kümede bulunan bonservisi en yüksek olan oyuncunun ismini vermeyi tercih ettik. Çünkü futbolseverlerin kafasında spesifik bir örnekle canlanması açısından önemli bulduk.
Benzerlik Aracı
Hali hazırda olan, ama artık lig katsayısı da eklenerek güçlenen benzerlik aracımız ile Vedat’a yakın olma ihtimali en yüksek oyuncuları sıralayalım.
Listelenen oyuncunun barı yeşil bölgede kalıyorsa, benzeme ihtimali yüksek, eğer sarı bölgede kalıyorsa orta-yüksek arası demektir.
Filippov, Ibanez, Grbic, Paulinho ve Leo Ceara yeşil bölgede kalan 5 tane isim olarak karşımıza çıktı. İlk olarak bu isimlere yönelelim.
Kıyas Aracı
Kıyas aracımız ile beraber istatistikleri bire bir olarak ölçme ve bu çıkan sonucu bir oran ile gösterme imkanına sahibiz. Yukarıdaki dört oyuncudan Muriqi’nin güçlü ve zayıf yönleriyle yüksek oranda simetriye sahip oyuncu Fransa 2’de Clermont forması giyen Adrian Grbic çıktı.
Grafiğe dikkatle bakacak olursanız Kosovalının kuvvetli olduğu istatistikler, Avusturyalıda da kuvvetli. Tam aksi yönden, zayıf olduğu alanlarda da paralellik var.
Ancak Vedat ceza sahasından daha fazla topla buluşurken, Grbic onun kadar buluşamamış. Bunun sebebi oynadıkları takımların taktiksel anlayış farkları olabilir.
Grbic’in maç başına zeki pas, ara pası ve ikincil asist sayıları ve gole çevirme oranı daha yüksek.
Muriqi’nin maç başına dribbling, kilit pas ve hava topu mücadele kazanma oranı bariz olarak daha kuvvetli.
Fakat genel olarak bakıldığında birbirlerine benzeme oranı %92. Oldukça simetrik.
Grbic’in ait olduğu kümeler grafiğine baktığımız zaman %90 oranında Haller tipinde olduğunu; lakin tıpkı Muriqi’nin olduğu gibi Martial, Lukaku ve Calvert Lewis kümelerinde de ufak da olsa pay sahibi olduğunu görüyorsunuz. Benzerlik açısından değerli bir bilgi.
Avusturyalı oyuncunun bu sezonki performansı oynadığı ligdeki futbolcularla karşılaştırıldığında ortalamanın üstünde gözüküyor. Zaten bunu attığı 13 gol (penaltılar hariç) ve 3 asistle de göstermiş.
Benzerlik aracında bulduğumuz sonucu Kıyas ve Küme araçlarıyla denetlemeyi başardık. 3 kümeden de geçer sonuç aldığımıza göre Kosovalı için ilk alternatif önerimiz Adrian Grbic oluyor.
2. Alternatif
Benzerlik grafiğine tekrar bakacak olursanız, yeşil bölgede kalan oyuncuların arasından bir tanesini seçtik, araştırdık ve kaydettik. Sarı bölgeyi incelemenin vakti geldi.
Teker teker incelediğimiz zaman, Luis Amarilla ve Cardona, araçlarımızın çoğundan geçer not alamadı. Zaten Amarilla 1.80 m boyu ile fiziksel anlamda ciddi bir dezavantaja sahip. Tek başına bakıldığında kısa bir uzunluk değil, ancak amacımız Vedat’a alternatif bir oyuncu bulmak. Kosovalı’nın boyu 1.94 m. Dolayısıyla sonraki adaya geçiyoruz.
Ligue 1’de Brest formasını terleten Irvin Cardona ile Muriqi’in birebir istatistiklerindeki korelasyon oranı sadece %62. Bu ne demek? Aralarında pozitif bir ilişki var; ancak birbirlerinin iyi ve kötü olduğu yönlerde güçlü bir paralellik yok.
Sarı bölgedeki 3. adayımız ise Slavia Prague’ta oynayan Hırvat Petar Musa. Henüz 22 yaşında. Bu sezon takımına 9 gol ve 2 asist ile katkı sağladı. İsmi İngiltere Championship takımlarından Bristol ve Cardiff ile anılıyor. 1.90 m boyu ile güçlü bir görünüme sahip.
Petar Musa, Vedat ile kıyaslandığında ciddi anlamda paralellik görebiliyorsunuz. xG, Ceza Sahasında Topla Buluşma, Şut, Hava Topu Mücadelesi ve xA gibi Kosovalı’da da öne çıkan değerlerin yüksek olduğunu anlıyoruz.x
Pas açısında Musa biraz geride olmasına rağmen aradaki fark fazla değil.
Musa’nın 22 yaşında olması, gelişiminin hala devam edebileceğinin arkasındaki en büyük motivasyon.
Hırvat golcünün performans indeksi Çek 1. liginin zirvesine yakın. Dikkatleri yavaştan üzerine çekmesi kuvvetle muhtemel.
Oyuncunun ait olduğu küme tipi Vedat’tan farklı. Kosovalının %5 ile ait olduğu kümeye o, %88 ile ait. Ancak Haller ve Calvert-Lewin gibi forvet oyuncuların olduğu kümeler iki arasındaki ortak noktalar.
Musa’nın çoğunluk olarak bulunduğu kümedeki oyuncuların pas odaklı istatistikleri, Vedat’ınkine göre daha düşük. Ancak diğer alanlarda belirgin bir fark yok.
O halde 2. alternatifimizi de bulduk. 22 yaşındaki golcü Petar Musa.
3. Alternatif Olarak Alternatif Bir Aday
Grbic ve Musa’yı bulurken daha sistematik gitmiştik. Araçlarımızı tam bir kuvvetler ayrılığı edasıyla, birbirini denetleyecek şekilde kullanmıştık. Ancak bu sefer öyle yapmadık. Yaklaşık 31 bin oyuncunun olduğu veri setinde, yeni yaptığımız platformda gezinmenin eğlencesiyle tesadüf eseri son adayımızı bulduk. Belçika 2’de OH Leuven için oynayan Thomas Henry.
Henüz araçlarımız yapım aşamasındayken, her bir işlemi Vedat Muriqi’nin üzerinde deniyorduk. Bu işlemlerin birinde, Thomas Henry ile karşılaştık. Benzerlik grafiğinde sarı bölgeye denk gelse de, iki oyuncunun kuvvetli ve zayıf olan değerlerinde %84’lük bir benzerlik var.
Bilhassa pas istatistiklerinde Vedat’ın rakamları çok daha yüksek olmasına rağmen belli bir simetriye sahipler. Hücum anlamında ikili arasında belirgin bir fark gözükmüyor.
Lyon’un golcüsü Dembele’nin ismini verdiğimiz kümeye ait olan oyuncunun, Vedat ile en ortak noktası Lukaku tipi oyuncuların bulunduğu kümeden mütevazi bir yüzde ile pay alması.
Tıpkı diğer önerilerimiz gibi 25 yaşındaki golcü oyuncu da bu sezon lig ortalamasının üstünde bir performans sergilemiş.
Scoutumuza Asist Vakti
Veri ve rakamların ışığında 3 farklı hazine bulduk. Şimdi onlara başka bir açıdan, ‘göz’ ile değer biçecek olan kişiye, FAS Scoutumuza topu atıyoruz. Bu 3 oyuncu görsel anlamda da Kosovalı’ya alternatif olabilecek kadar varlar mı?
Sarp Tekin Turhan’a kulak verelim.
“Hint kumaşı mı bu Vedat Muriqi?” diyenler olabilir. Orta sahadan, savunma kanadından devşirme hücum partnerleriyle oynamasına rağmen adı Avrupa devleriyle anılan Vedat Muriqi’nin yerini görsel anlamda doldurabilmek, izleyenleri tatmin etmek amiyane tabirle her babayiğidin harcı değil. Grbic, Henry ve Musa belirli özellikler bakımından Vedat’ın ikamesi olabilecek durumdalar. Bu üç oyuncuyu FA Four Corner modeli doğrultusunda incelersek:
İlk köşemiz ışığında fiziksel özelliklerini incelediğimizde boy ve yapı olarak üç futbolcunun da Vedat’a büyük ölçüde benzediğini söyleyebiliriz. Ancak sahadaki karşılıklarını ele aldığımızda bazı farklılıklar ortaya çıkıyor. Adrian Grbic, Petar Musa ve Thomas Henry fiziksel olarak Vedat’a ne kadar benzeseler de güç ve kuvvet yönünden Vedat’ın bir nebze gerisinde kalıyorlar. Skrtel, Luyindama gibi sert savunma oyuncularının kucağında ceza sahasında top kontrol ederken bir nebze daha zorlanabileceklerini ön görebiliriz. Açık alanda en hızlı biçimde mesafe kat edecek oyuncu ise Musa, bu alanda da Grbic’in bu üç oyuncu arasında bir nebze geride olduğunu söyleyebiliriz.
Teknik özelliklerini ve oyun stillerini etraflıca ele almadan önce Vedat’a değinmek gerek. Vedat, fiziksel durumunu oyun stiline de karakteristik bir şekilde yansıtmış durumda. Ceza sahasında ve dışında ligin en güçlü stoperlerine karşı oynadığı başarılı sırtı dönük oyunları, özellikle kanatlara ve orta sahaya doğru deplase olarak takım arkadaşlarına (özellikle Kruse tipi oyunculara) alan yaratan hareket repertuvarı ve kilit pasları kanımca oyuncunun kimliğinin oluşturan, meslektaşlarından farklı kılan temel özellikler. Bu üç futbolcunun da sırtı dönük oyunları oynamayı sevdiğini, kanatlara deplase olduklarında takım arkadaşlarına ceza sahası çevresinde alan açarak asist yapma potansiyellerini olduğunu gözlemliyoruz. Musa ve Henry, top ayaklarındayken Grbic’e kıyasla daha iyi mesafe kat ediyorlar. Bitiricilikleri iyi seviyede olan bu futbolcular arasından Grbic’i uzaktan şutları ve duran toplarda aldığı sorumluluk ile ayırabiliriz. Bitiricilik konusuna ek olarak kafa toplarını da tatmin edici yüzdelerle gole dönüştürebileceklerini gözlemliyoruz.
Bu kıyaslama özelinde son iki köşemizi, “Sosyal” ve “Mental” özellikleri bir potada eritmek mümkün. İnsan hayatının yansıması olabilme niteliği taşıyan sosyal medya hesaplarını göz önünde bulundurarak üç futbolcunun da düzenli hayatlar yaşadıklarını, takım arkadaşları başta olmak üzere arkadaşlık ilişkilerinin güçlü olduğunu, bu doğrultuda da yaptıkları işe ve hayatlarına profesyonel mentalitelerle yaklaştıklarını gözlemleyebiliriz. Kendilerine biçilen rollerden kopmadıklarını, görev sadakatlerinin yüksek olduğunu, takım oyunu bilincini iyi kavradıklarını düşünüyorum. Nice babayiğitleri yıldırmış soğuk bir Sivas deplasmanında test etmemiş olsak da oyundan kopmalar yaşamadıklarını, oyuna büyük ölçüde odaklanabildiklerini görüyoruz.
Genel değerlendirme
Adı Avrupa devleriyle anılan Muriqi’nin boşluğu, takımdan ayrıldığı takdirde kolay dolmayabilir; ancak bu üç oyuncunun da oyun stillerini ve fiziksel özelliklerini ele alarak Fenerbahçe’nin mali şartlarına uygun alternatifler olduğunu düşünüyorum. Bu sezon yaptıkları skor katkısıyla da futbolseverleri heyecanlandıran, yüksek form grafikleri çizen üç oyuncunun genel değerlendirmeleri şu şekilde:
Adrian Grbic: Savunma çizgisini önde kuran ve topu 3. bölgeye daha fazla getirebilen bir Fenerbahçe takımında skora katkı sağlayabilecek hücum partnerleriyle, seyircileri ve Fenerbahçe yönetimini ciddi oranda tatmin edebilir. Duran toplarda oyuncu çeşitliliğini arttırır. 7,5/10
Petar Musa: Atletizminin daha müsait olması sebebiyle, nicelik ve nitelik eksiği yaşayan Fenerbahçe kadrosunda da katkı verebilir. Yaşının diğer oyunculardan genç olması itibariyle de gelişim gösterebilir. 7,3/10
Thomas Henry: Grbic ile teknik olarak, Musa ile fiziksel olarak yakın gördüğüm isim dengeli bir profil çiziyor. Bulunduğu lig (Belçika 2) itibariyle maliyeti düşük olabilir. 7,3/10
Vedat Muriqi: Sergilediği oyun ile güçlü bir gol silahı olmasının yanında takım arkadaşlarına da şarjör olmayı bildi. Bir pivot forvet olarak yüksek tekniği ve oyun zekası onu özel kılıyor. 8,5/10
90+
Kullanılan verilerin gittikçe çeşitlenmesi ile yeteneğini her geçen gün arttıran futbol analitik dünyasının yapabilecekleri ekonomik zorluklar çeken kulüpler için önemli bir nimet.
Binlerce oyuncunun içinden nereye bakılması gerektiğini gösteren bir dedektör olma özelliği taşıtan veri scoutingi gelecek için büyük umutlar vadediyor.
Veri Analiz Sorumlusu
Henüz yorum yok