Dünya, karmaşık ve farklı komünitelerin bir araya gelmesinden oluşan bir ekosistem bütünlüğü şeklinde nitelendirilebilir. Bu dünyanın ana konaklayıcılarından olan insan da aynı karmaşıklığa uyum sağlamak ve algılayabilme yetisini zihin ile karşılar. İnsan zihni, bu ekosistemde ayakta kalabilmek adına çeşitli yöntemler uygular. Bu yöntemlerden biri de karşılaştığı karmaşık konseptleri, objektif veya sübjektif normlar çerçevesinde belirli kategorilere ayırarak ilgili olguların daha somut ve net anlaşılabilmesini sağlamaktır.
Hayatın pek çok alanında önümüze çıkan bu zihin ürünü sınıflama yöntemi, futbol alanında da kendine bolca yer bulmakta. Kimi zaman oyuncular yaş gruplarına göre farklı takımlara, bazen de oyuncuların saha içi yerleşimlerini ve sahip oldukları sorumlulukları nitelendirebilmek adına mevkilere ayrılıyorlar.
Mevki ayrımı konusunu ele alırsak bir oyuncuyu, bir takımı yahut iki takım arasında geçen müsabakayı analiz edebilmek adına saha içi yerleşimi ve oyuncunun oynadığı mevkiler üzerinden pek çok yorum ve çalışma yapılıyor. Fakat bu değerlendirmeleri salt diziliş ve mevkiler üzerinden yapmak saha içindeki aksiyonların büyük çoğunluğunu göz ardı etmek anlamına geliyor. Bunun sebebi ise futbolun kağıt üstünde oynanan bir oyun olmaması, sahada yer alan oyuncuların gerek teknik ekiplerinin yüklediği sorumluluklar gerekse kendilerinin bireysel eğilimlere sahip olmaları. Yani bir müsabakayı da karmaşık öğelerin oluşturduğu bir ekosistem olarak adlandırabiliriz ve daha iyi analiz edebilmek adına doğru ve detaylı sınıflamak önem arz ediyor.
Bu noktada da FAS, bu derinlemesine sınıflamayı yapabilmek adına ‘Oyuncu Rolleri’ ve ‘Rozet’ araçlarını geliştirdi. Kısaca bahsetmek gerekirse, hem yaygın kullanılan hem de FAS’a özel veriler bir araya getirilerek öncelikle oyuncuların bireysel eğilimlerini ortaya koyan ‘Rozet’ sistemi oluşturuldu; ardından bu rozetlerin bir araya getirilmesiyle oyuncunun saha içi sorumluluklarının bütününü yansıtan ‘Oyuncu Rolü’ aracı meydana geldi. Daha detaylı bilgi adına öncesinde konu ile alakalı yazmış olduğumuz ilk bölüme aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Bu yazı, o yazı dizisinin devamı niteliğinde olacak.
Devam edecek olursak, önceki çalışmamızda kanat ve forvet oyuncularının rollerini, hangi rozetlere sahip oldukları ile o roldeki örneklerini sizlerle paylaşmıştık. Şimdi aynı konseptte diğer mevkileri inceleyeceğiz.
Ofansif orta saha / On numara
‘On numara’ diye sözlüğe yerleşmiş olan ofansif orta saha mevkisi adına 4 adet rol belirledik
1 – Defansif On Numara
‘Defansif On Numara’ adını verdiğimiz bu rol, ofansif orta saha mevkisinde veya orta sahada görev alıp daha ileride konumlanan oyuncuların ön hatta daha fazla defansif sorumluluk alıp aksiyona girmelerini tanımlıyor. Bu role sahip oyuncular, geriden oyun kurmaya çalışan rakiplerin oyun kurgusunu bozmaya yönelik aksiyonlara giren, ön hat presine destek veren, 2 ve 3. bölgelerde sıkça defansif hamlelerde bulunan, hava mücadelelerinde de etkin rol oynayan oyuncu hüviyetindedirler.
‘Defansif On Numara’ rolüne baktığımızda, bu roldeki oyuncuların ‘Hava Muhafızı’, ‘Lokomotif’ ve ‘Kalkan’ rozetlerinde yüksek performans göstermeleri yukarıdaki tezimizi doğrular nitelikte. Keza hücum ve oyun kurma alanındaki rozetlerdeki skorlarının da düşük olması, bu oyuncuların oyunun defansif yönüne daha çok yöneldiklerini gösteriyor.
Örnek Oyuncular: Daniel Avramovski, Jean-Paul Boetius, Oscar Plano
2 – İstasyon On Numara
‘İstasyon On Numara’ rolü, ofansif orta sahada veya orta sahada daha ileride konum alıp, merkez koridorda oyunu kurmaya yönelik aksiyonlara giren, bir yandan da savunma aksiyonlarına da destek veren oyuncu grubuna tanımlanmıştır. İsminden de çıkarabileceğimiz üzere bu role sahip oyuncular, merkezde 2. ve 3. bölge bağlantılarını sağlayan istasyon görevini yürütmektedirler.
Oyuncu eğilimleri açısından bu rolü rozetler üzerinden tanımlamak istersek, oyun kurma rozetlerinden ‘Kurye’, ‘Arka Beyin’ ve ‘Halka’ rozetlerinde ortalamanın üstünde çıkıyorlar. Ayrıca ‘Çilingir’ rozetinde daha geride kalmaları, onların bitirici pas noktasında o kadar aktif olmadıkları ve 2 bölge arasındaki bağlantıyı sağladıklarına işaret. Aynı zamanda ‘Lokomotif’ ve ‘Kalkan’ rozetlerinde de etkin olmaları, top rakipteyken de merkezde bu bağlamda katkı sağladıklarını gösteriyor.
Örnek Oyuncular: Salih Uçan, Kerem Demirbay, Marcel Sabitzer
3 – Lateral On Numara
Belki de daha önce adını duymadığımız ‘Lateral On Numara’ rolü, bir ofansif orta saha oyuncusunun, 3. bölgede toplu ve topsuz aksiyonlarını daha sık yatay düzlemde gerçekleştirmesini ele alır. Sahayı yatay olarak altı eşit alana böldüğümüzü düşünelim. Rakip yarı sahanın ortasında kalan bölüm, yani ceza sahası ile merkez arasında kalan bu parselde ‘Lateral On Numaralar’ sık sık alan değiştirerek, kendilerini kenarlara atarak hareketli biçimde topu taşır, içe kat eder, kat sonrası ceza sahasında ve ceza alanında şut çıkarır, aynı zamanda ceza sahasına bitirici paslarda da başarılıdırlar. İsmini de bu aksiyonlarını yanal düzlemde yapmasından alır. Bu oyuncuların kimi zaman kanatta da görev aldıklarını gözlemlemek mümkün.
Yukarıda da belirtildiği gibi ‘Lateral On Numaralar’, hücum alanında topu kat ettirme, kaleyi yoklama, ve son pas rozetlerinde de üstün bir performans göstermektedirler. Topsuz oyunda da hareketli ve aktif olmaları sebebi ile 3. bölge topçusu rozetine de sahip olmaktadırlar.
Örnek Oyuncular: Mason Mount, James Maddison, Kevin de Bryune
4 – Enganche
Gelelim son ofansif orta saha rolümüze, yani ‘Enganche’ rolüne. Bu rolü tanımlamak istersek, toplu ve topsuz hareketlilik ile bitiricilik alanlarına nazaran daha sık oyun kurulumu ve son paslar üzerine oyunlarını keskinleştiren oyunculardan oluşur. Tarihe yerleşmiş klasik enganche tanımının aksine FAS’a özel oyuncu rollerinden olan bu ‘Enganche’ rolünde, ön hatta rakibi ekarte eden toplu hareketlenmelerin de yer aldığını söylemek mümkün. Fiziksel anlamda da fazla defansif aksiyonlara girmeyen bu grubun odağı takımının hücumlarını şekillendirerek sonlandırmaya çalışmaktır.
Rozetler bakımından incelendiğinde ‘Enganche’ rolüne sahip oyuncular, ‘Çilingir’, ‘Kurye’, ‘Halka’ ve ‘Arka Beyin’ rozetlerinde fazlasıyla öne çıkarak oyun kurulumu alanında etkilerini göstermektedirler. Bunun yanında modern enganchelar klasik gruptan ayrılarak ‘Sürücü’ rozetinde de yüksek performans göstermektedirler. ‘Son Nokta’, ‘Sniper’ ve ‘Robben’ rozetlerindeki etkinliklerinin fazla olmaması da, tanımlarıyla örtüşür durumda.
Örnek Oyuncular: Paul Pogba, Rafinha, Oliver Torres
Orta Saha
Orta saha mevkisi için belirlenen rol adeti ise 6.
1 – Derin Oyun Kurucu
FAS Oyuncu Rollerinden orta saha mevkisi için belirlenen ilk rolümüz ‘Derin Oyun Kurucu’. İsminden de anlaşılacağı üzere bu role sahip orta saha oyuncuları, kendi yarı sahasında topla daha geride buluşup takımının geriden oyun kurulumunda ana aktörlerden biri olurlar. Tabi sorumlulukları ceza sahasına bitirici paslar göndermekten daha fazla kendi ceza sahasının önü ve 2. bölgenin başlarında top dağıtımını sağlamaktır.
Bu sorumlulukları teyit etmek bakımından rozetlere bakıldığında ‘Kurye’, ‘Arka Beyin’ ve ‘Halka’ rozetlerindeki ağırlık, bu oyuncunun oyun kurulumunda özellikle geriden top dağıtımı alanında uzmanlaştıklarını gösteriyor. ‘Çilingir’ rozetinde o kadar yüksek skora sahip olmaması da az önce bahsettiğimiz bitirici pasları o kadar da denemediklerine işaret.
Örnek Oyuncular: Granit Xhaka, Boubakary Soumare, Taylan Antalyalı
2 – Defansif Orta Saha
Geldik merkezin ‘pis işlerinden’ sorumlu ‘Defansif Orta Saha’ rolümüze. En belirgin şekilde 2. bölgede takımın defansif aksiyonlarının ana aktörü olarak karşımıza çıkıyor. Hava topu mücadelelerinde hep eylem içinde yer alan, bir dinamo gibi sahanın pek çok noktasını rakibi karşılamak amacıyla arşınlayan ve kalesini korumak adına gelen topları engellemekle görevli bu roldeki oyuncular oyunun hücum ve oyun kurma yönlerine minimal seviyede katkı sağlarlar.
Keza bu oyuncuların rozet değerlerine de bakıldığında yalnızca defansif rozetlerde öne çıktıkları görülüyor. Bu bakımdan takımınızın merkezdeki ana defansif gücünü bu role sahip oyuncular oluşturuyor. Aynı zamanda bu ekibin ‘Merkez Komutan’ rozetinde ortalamaya göre düşük çıkmaları sahada ileriye dönük daha pasif konumda beklediklerine de işaret.
Örnek Oyuncular: Sergio Alvarez, Isaac Hayden, Soner Dikmen
3 – Savaşçı Orta Saha
Üçüncü orta saha mevkisi rolümüz ise ‘Savaşçı Orta Saha’. Örnek oyunculara göz attığımızda zaten rol hakkında baya bir fikir oluşuyor kafamızda. Defansif anlamda yine aksiyonlarıyla öne çıkan, sahada basılmadık yer bırakmayan, merkez ve iç koridor alanlarının hakimi, aynı zamanda oyun kurulumuna da ortalamanın üstünde katkı veren bir oyuncu grubu çıkıyor karşımıza. Hücum katkıları ise beklenildiği gibi ortalamanın altında çıkıyor.
Tanımına uygun olarak tüm defansif rozetlerde öne çıktıkları aşikar. ‘Defansif Orta Saha’ rolünden ayrılan özellikleri ise ‘Lokomotif’ ve ‘Merkez Komutan’ rozetlerinde daha önde olmaları ki bu da daha sahada aktif olduklarını gösteriyor. Bunun yanında ‘Kurye’, ‘Arka Beyin’ ve ‘Halka’ rozetleriyle de oyun kurmaya yönelik aksiyonlara dahil olduklarını gözlemliyoruz.
Örnek Oyuncular: N’Golo Kante, Wilfred Ndidi, Josef de Souza
4 – İki Yönlü Orta Saha
Bir diğer rolümüz de ‘İki Yönlü Orta Saha’. Bu roldeki oyuncular sahanın iki ucunu maç boyu çift taraflı toplu ve topsuz kat eder, uzaktan rakip kaleyi yoklar ve rakip ceza sahasında da aktiftir. Oyunun diğer alanlarında da kendilerinden beklenen katkıyı yeterli seviyede verirler.
Rozet grafiklerinde de bu durum gözler önüne seriliyor. Oyun kurma ve defansif alanlarda ortalama bir orta saha oyuncusunun elde ettiği rozet skorlarına sahip olurken ‘İki Yönlü Orta Saha’ oyuncuları topu taşıma ve sonrası uzaktan rakip kaleyi yoklama, ceza sahasında aktiflik gibi oyun bölümlerinde uzmanlaşmışlardır.
Örnek Oyuncular: Fred, Thomas Partey, Luis Gustavo
5 – Merkez Orta Saha
Belki de en stabil rol grubu ise bu mevkiye ait ‘Merkez Orta Saha’ olarak karşımıza çıkıyor. Bir oyuncunun gerçekleştirebileceği her oyun içi aksiyonu azar azar gerçekleştirebilen bir ekip var karşımızda. Fakat bu oyuncular sahada bulundukları sürede hiçbir kategoride kendilerini sivrilten bir yön bulamamışlardır. Elbette teknik ekip dokunuşu ile kendilerine yüklenecek ekstra bir sorumluluk ile bireysel anlamda bu çerçevenin değişebilmesi mümkün.
Defansif yönlerinin genelin daha altında kalması haricinde oyun içi yönelimlerinin ne kadar dengeli fakat az skorda dağıldığı rozet grafiğinden anlaşılıyor.
Örnek Oyuncular: Tom Davies, Luka Milivojevic, Nuri Şahin
6 – Oyun Kurucu Orta Saha
Merkezin yaratıcı oyuncuları ise ‘Oyun Kurucu Orta Saha’ rolünde buluşmuş durumda. Topa sahip olmayı kendine hedef edinmiş bir takım adına oyun kurulumunda belki de ekibin can damarlarından biri hüviyetindeki bu rol altındaki oyuncular, tempoyu ayarlayan, her türlü pas aralığı ve lokasyonuna servis yapabilen, topu kat ettirme becerisine de sahip, son pas uzmanlarıdır.
Radar grafiğin sağ üst tarafındaki yeşil alanların üstünlüğü gözünüze çarpıyordur. Bu durum bu rol grubunun rozetler bakımından oyun kurma alanında mevkisinin en iyisi olduklarına işarettir. Aynı zamanda ‘Sürücü’, ‘Son Nokta’ ve ‘Sniper’ rozetlerinde de ortalamanın üstünde olmaları hücuma da yaptıkları katkının azımsanamayacak seviyede olduğunu gösteriyor.
Örnek Oyuncular: Sergio Busquets, Thiago, Marco Verratti
Bek
Sahanın geri kenar hakimi bekler için FAS tarafından 5 adet rol oluşturulmuştur.
1 – Defansif Bek
Bek rollerimizden ilki olan ‘Defansif Bek’, basitçe savunmanın kenarında rakibi karşılama ve kaleye gelebilecek tehlikeleri önleme üzerine defansif sorumluluk yüklenen bek oyuncusuna tanımlanan rol olarak nitelendirilebilir. Hücum veya oyun kurma alanlarında aktif olmayan, kenar koridorlarında ön parsellerde fazla aksiyona girmeyen bu grup kalesine havadan veya yerden gerçekleştirilen hücumları önleme üzerine bir oyun ortaya koyar.
Rozet grafiğimizde de bu durum net bir şekilde ortaya çıkıyor. ‘Defansif Bek’ oyuncuları yalnızca ‘Hava Muhafızı’ ve ‘Kalkan’ rozetlerinde öne çıkarak reaktif bir oyun davranışına sahiptirler.
Örnek Oyuncular: Enda Stevens, Luis Perez Maqueda, Nazım Sangare
Klasik Bek
‘Klasik Bek’ rolümüz ise aynı ‘Merkez Orta Saha’ rolünde olduğu gibi bir bek oyuncusunun sahip olduğu her oyun yönelimine eğilim gösterip hiçbirinde uzmanlaşmamış ekibi temsil ediyor. Hatta ortalama bir bek oyuncusu dendiğinde direkt ‘Klasik Bek’ rolü ile neredeyse eş değer olduklarından bile söz edebiliriz. Yine kendilerine ek bir sorumluluk yüklendiğinde bu durumun değişebileceği baki.
‘Klasik Beklerin’ defansif yönlerinin genele göre bir tık daha aşağıda kalmasının haricinde diğer tüm alanlarda ortalama değere çok yakın skorlar veriyorlar. Bu grubun bir avantaj mı dezavantaj mı olduğuna dair sonucu alacak taraf ise elbette teknik ekip.
Örnek Oyuncular: Kenny Lalai Ander Capa, Oussame Haddadi
3 – Sahte Bek
Son dönemde Pep Guardiola ile birlikte iyice futbol literatürüne yerleşen ‘Sahte Bek’ rolü, bir bek oyuncusundan beklediğimizin aksine sahada oyun kurulumu esnasında daha merkezi konumlanan, stoperlerin önüne kayarak merkezdeki orta saha oyuncularının öne daha rahat çıkabilmelerini sağlayan oyuncuları barındırır. Saha içinde daha fazla alanda hareketli olduklarından savunmada daha proaktif bir görüntü çizen, aynı zamanda standart bek rollerine göre oyun kurmada da görev alan bu rolü sahada efektif kullanabilmek adına çok detaylı ve doğru kurgulanmış bir oyun planı kurmak gerekir.
Bahsettiğimiz bu farklılık rozet haritamızda da ortaya çıkıyor. Aynı anda hem oyun kurma hem defansif rozetlerde kendini sıyıran bu oyuncular, asıl ‘Merkez Komutan’ rozetinde öne çıkarak kendinlerini diğerlerinden ayıran merkezilik konseptinin somut çıktılarını sunuyorlar.
Örnek Oyuncular: Mattia De Sciglio, Joel Veltman, Lionel Carole
4 – Kanat Bek
Sırada kenar koridorunun atlıları olan ‘Kanat Bek’ var. Çoğunluğun bir bek oyuncusu bahsedildiğinde aklındaki kadroda “Şöyle tüm kanadı arşınlasa, topu çizgiye kadar taşıyıp pasları veya ortalarıyla rakip ceza sahasında tehlike yaratsa” diye canlandırdığı profil işte bu rol. Türkiye sınırlarında da fazlasıyla etkisi ve geçerliliğini sürdüren bu gruptaki oyuncular fiziksel avantajlarının da yardımıyla tüm koridoru kullanarak rakip ceza sahasına gönderdiği toplarla takımı adına bazen pozisyon hazırlama, bazen de kendisi şut tehdidi yaratarak hücum adına muazzam bir güç oluştururlar.
Oyun tarzı olarak daha hücuma yönelik bir perspektifle hareket eden ‘Kanat Bek’; ‘Çilingir’, ‘Sürücü’, Son Nokta’, ‘Sniper’ ve ‘Robben’ rozetlerinde yüksek skor göstererek hücumdaki baskınlıklarını sahaya yansıtmaktadırlar. Aynı zamanda ‘Çizgiyi Arşınlayan’ ve ‘3. Bölge Topçusu’ rozetlerine sahip olmaları, onları bindirmeleriyle sıfıra kadar çizginin hücumdaki hakimleri olduğunu kanıtlıyor.
Örnek Oyuncular: Pol Lirola, Thomas Delaine; Valentin Rosier
5 – Ofansif Bek
Son rolümüz ise çok elit oyuncuların dahil olduğu bir küme olan ‘Ofansif Bek’ rolü. Bu rolde kimler var kimler; TAA’dan tutun, Robertson, Meunier, Alphonso Davies herkes burada. Tabi bunun da bir sebebi var ki o da bu oyuncuların oynadıkları takımların çok baskın takımlar olmaları ve bu kurgu içerisinde hücum ve oyun kurma tarafında çok aktif ve önemli role sahip olmaları. Keza işin savunma tarafında da takımlarının yerleşimi içerisinde gerekli hamleleri yapabilmeleri sebebiyle de ekside yer almıyorlar. Bu mertebeye ulaşabilmiş bir bek oyuncusunun takımınıza katacağı şeyler birkaç puandan fazlası olacaktır.
Rozet radarımıza göz attığımızda ‘Ofansif Bekin’ ne kadar baskın değerlere sahip olduğuna şahit oluyoruz. Öyle ki ‘Çok Yönlü Forvet’ rolümüz ile ortalamaları bu kadar aşan başka bir rol bulunmamakta. ‘Hava Muhafızı’ ve ‘Kalkan’ rozetleri haricinde (ki onlar da ortalamaya çok yakınlar) her rozette mevkideki diğer oyuncuların çok öndeler.
Örnek Oyuncular: Trent Alexander-Arnold, Andrew Robertson, Thomas Meunier
Stoper
Sırada son mevkimiz olan stoper mevki için belirlediğimiz 5 rol var.
1 – Kesici Stoper
Bu bölümdeki ilk rolümüz ise klasik stoper görevlerinden biri olan ‘Kesici Stoper’ rolü. Takım savunmalarının belki de lider mevkisi sayılan stoperlerin defansif bayrağı taşıyan rolü olan ‘Kesici Stoperler’, tamamen savunma kurgusu içerisinde doğru yerleşimi alıp topu kaleden uzaklaştırma görevini üstlenirler. Bu rolü özellikle savunmayı daha derinde kurup rakibi daha sık geride karşılayan takımların defans hattında görürüz. Kaleyi arkasına alıp havadan veya yerden gelen tehlikeleri karşı duvar olan bu oyuncuların maç içerisinde savunma aksiyonlarının adet olarak çok yüksek, öne doğru olan toplu aksiyonlarının ise düşük olduğunu söyleyebiliriz.
Bu bilgiler ışığında radar grafiğimize dönersek bu oyuncuların havadan ve yerden gelen topları engellemek adına yaptıkları hamlelerin karşılığını ‘Hava Muhafızı’ ve ‘Kalkan’ rozetleriyle vücut bulduruyorlar. Geri kalan oyunun diğer bölümlerinde de yüksek skorlu rozetlere sahip olmamaları bu grubun ne kadar savunma odaklı olduğunun bir göstergesi.
Örnek Oyuncular: James Tarkowski, Ben Mee, Mustafa Yumlu
2 – Klasik Stoper
Özellikle rakibi karşılama görevinin de oldukça önemli olduğu, bu sebeple bazı anlarda reaktif profilde kalınabilen mevkilerde bazı oyuncuların oyun tarzı olarak uzmanlaşamadıklarını söylemek mümkün. Bu durumdan nasibini alan başka bir rol ise ‘Klasik Stoper’ rolümüz oluyor. Önceki adaşlarına benzer olduğu gibi bu rolde de düşük eğilimli bir çok yönlülük görüyoruz. Oyunun her alanında bir katkı gösteriyorlar fakat standartlara göre minimal seviyede. Hele ki rakibi karşılama gibi bir sorumluluğa sahip olduğundan genellikle “pasif” bir karaktere sahip olan bir mevkide.
Bu sebeple de rozet grafiğindeki değerleri dengeli ama ortalamanın çok altında. Elbette az önce bahsettiğimiz sebebin bir diğer sonucu olarak stoperleri veriler üzerinden değerlendirmek çok meşakkatli bir iş ancak profillerini ortaya koymak adına bu kategorizasyonu yapıp oyuncu profilini belirleme açısından çok kıymetli bu araç ‘Oyuncu Rolleri’.
Örnek Oyuncular: Issa Diop, Cheikhou Kouyate, Atınç Nukan
3 – Alana Hakim Stoper
FAS’a özel rollerden bir diğeri ise ‘Alana Hakim Stoper’ rolü. Bu rolü betimlemek gerekirse işin savunma yönünde önsezisi ve pozisyon bilgisi sayesinde sahayı iyi okuyup doğru anda doğru konumu alarak fazla toplu savunma aksiyonuna girmeden kalesini koruyan stoper oyuncuları olarak adlandırabiliriz. Aynı zamanda saha görüşlerinin mevkidaşlarına göre daha yüksek olması, onların geriden oyun kurulumunda ana istasyon olmasalar bile önemli bir aktör olmalarını sağlıyor.
Salt göz ile ayırt etmesi oldukça zor olan bu rolü sınıflandırabilmek adına rozet aracımız imdadımıza yetişiyor. Savunma aksiyonlarının stoper olmalarına rağmen standardın altında olması ancak ‘Merkez Komutan’ rozetinde öne çıkmaları, oyun kurmada da yalnızca ‘Arka Beyin’ rozetinde üstte kalmaları bu grubun tanımlanmasına yardımcı oluyor.
Örnek Oyuncular: Raphael Varane, Davinson Sanchez, Victor Lindelöf
4 – Bek Özellikli Stoper
Muadili bulunmayan farklı bir rolümüz ise ‘Bek Özellikli Stoper’ rolü. Bahsettiğimiz ekibe dahil futbolcular, saha içi yerleşiminde ya üçlü savunmada oynayan, ya da dönem dönem bek olarak da görev yapabilen oyuncular oluyorlar. Kulüpler adına rotasyonda çok yönlülük sağlayan bu oyuncular, aynı zamanda bir oyun sistemi kurgularken alışılandan daha farklı parsellere yönelik hareketleri neticesinde takımlara farklı avantajlar sağlıyorlar. Buna örnek olarak geriden oyun kurarken bu oyuncuların topla veya topsuz kenar ve iç koridorlardan öne çıkarak +1 opsiyon yaratıp pozisyonel üstünlüğe sahip olabilmelerini örnek verebiliriz.
Bu hibrit roldeki oyuncular bir bekin hücum aksiyonları ile önde oynamaya alışmış stoperlerin savunma aksiyonlarını barındıran rozetlere sahiptirler. Bir stoper adına ‘Çizgiyi Arşınlayan’, ‘Çilingir’ ve ‘Sürücü’ rozetlerine sahip olmak, teknik ekibi adına olağanüstü bir avantaj sağlamakta farklı opsiyonlar oluşturması bakımından.
Örnek Oyuncular: Nacho Fernandez, Mason Holgate, Mario Hermoso
5 – Topla Oynayan Stoper
FAS Oyuncu Rollerinden 30. ve sonuncu rolü ‘Topla Oynayan Stoper’. Bu görev tanımına sahip stoperlerin ana yönelimleri oynadıkları takımların sistemleri içerisinde nasıl ‘kesici stoper’ savunma lideri, duvar görevini üstleniyorsa aynı şekilde oyun kurulumunda topu 2 ve hatta 3. bölgeye taşıyan gerideki ana oyun kurucu sorumluluğunu alıyorlar. Teknik, saha görüşü yüksek, takımı ileri taşıma anlamında oyunu rahatlatan ve çok etkili bir silah olarak kullanılabilirler. Özellikle oyunu önde kuran ve topa sahip olmayı hedefleyen takımların kadrolarında sıkça yer alan bir roldür.
Bu doğrultuda ‘Topla Oynayan Stoperlerin’ topu pasla veya taşıyarak rakip kaleye yönlendirme temelli rozetlerin hepsinde mevkinin ortalama değerlerinin çok üstünde oldukları gözleniyor. Özellikle ‘Merkez Komutan’ rozetindeki dominant değeri de oyunu daha önde oynadıklarının bir kanıtı.
Örnek Oyuncular: Thiago Silva, Clement Lenglet, Alexandru Epureanu
Ufak bir hatırlatma
Önceki yazımızda da belirttiğimiz gibi bu rol aracımızı keskin bir sınıflandırma olarak görmemek lazım. Her bir oyuncu, en çok ait oldukları rolün yönelimlerini gösteriyor olsa da aynı zamanda farklı rollerde de etkinlik gösterebilirler. Bu da bu aracın aynı zamanda oyuncuların çok yönlülüklerini de yansıtıp takımların kadrolarını şekillendirirken oyuncu tercihlerinde daha detaylı analizler ve kurgular oluşturabilmelerine katkı sağladığını ortaya koyuyor.
Yukarıdaki örneklerde de gördüğümüz üzere Varane ve Marcao’nun bir rolde çok yüksek mevcudiyet göstermelerine rağmen diğer rollerde de hatırı sayılır bir etkinliğe sahip olmaları, takımların bireysel ve takım kurgularını oluştururken çeşitli opsiyonlarının ellerinde olduğunu sergiliyor.
FAS Özel Oyuncu Rolleri ve Rozetleri araçlarımızın tanıtımının sonuna gelmiş bulunmaktayız. Bu çalışmamızla kadro mühendisliği, takım analizi ve bireysel oyuncu analizleri alanlarında bilgi ve destek almak isteyen kulüplere, oyunculara, organizasyonlara ve hatta taraftarlara yardımcı olmayı hedefliyoruz. Veri analizinin her geçen gün futbol sektöründe daha çok yer bulup kullanıldığı bu günlerde futbol paydaşlarının futbol operasyonlarında riski minimize edip faydayı arttıran alternatif yöntemler kullanmasının elde edecekleri sonuç ve yol haritalarında daha öne çıkmalarını sağlayacaklarını düşünüyoruz. Dileriz hep birlikte bu yolculukta karmaşık ekosistemimizde doğru yolu arama ve nihai hedeflerimize ulaşma konusunda amacımıza ulaşabiliriz.
Veriyle kalın.
Kurucu Ortak & Şef Scout, the FA ve the PFSA lisanslı scout, maç & veri analisti, Gürcistan sorumlusu.
Henüz yorum yok